Luchtvervuiling in België oorzaken en de gevolgen

De effecten van luchtvervuiling zijn steeds vaker te merken in onze directe omgeving. Zowel natuurlijke effecten als de menselijke invloed vergroot het aantal afvalstoffen in de lucht. Het is van belang om ons ervan bewust te zijn wat de invloed is van onze dagelijkse gewoonten op de luchtvervuiling. In dit artikel kijken we naar hoe luchtvervuiling ontstaat en wat de gevolgen ervan zijn.

Hoe ontstaat luchtvervuiling?

Luchtvervuiling wordt veroorzaakt door de stoffen die door ons eigen toedoen in de ozonlaag terecht komen. Onder andere de CO2-uitstoot die afkomstig is van auto’s, woningen en bedrijven blijft in de omgeving hangen en mengt zich met de zuurstof die wij inademen. Wanneer een overdaad aan gassen, deeltjes en moleculen in de atmosfeer terecht komen, spreken we van luchtvervuiling.

Welke stoffen komen vrij met luchtvervuiling?

Veel elektriciteit wordt nog gewonnen uit fossiele brandstoffen. Fossiele brandstoffen bestaan uit resten van planten en dieren, door zuurstofgebrek in de aarde zijn deze niet volledig afgebroken. Bij de verbranding van deze stoffen om energie op te wekken, komen afvalgassen vrij. Stoffen zoals koolstofdioxide, zwaveldioxide en stikstofdioxide, komen in de lucht terecht.

We maken onderscheid tussen twee verschillende soorten broeikasgassen: de natuurlijke en de industriële broeikasgassen. De broeikasgassen hebben allemaal verschillende kenmerken en opwarmend vermogen. Daarnaast dragen ze bij aan klimaatverandering.

Gevolgen luchtvervuiling en invloed op gezondheid

De stoffen die in de lucht terechtkomen en luchtvervuiling veroorzaken hebben een direct gevolg op onze gezondheid. In enkele gevallen zijn de gassen zelfs zo sterk, dat het blijvende ziektes of zelfs een verkorte levensduur als gevolg kan hebben. Luchtvervuiling kan effecten hebben op zowel korte als op lange termijn.

Gevolgen luchtvervuiling op korte termijn

Effecten op korte termijn kunnen bijvoorbeeld hoesten, kortademigheid, of irritatie van de ogen tot gevolg hebben. Deze klachten zijn in de meeste gevallen niet blijvend en zullen na een tijdje of na verhuizing naar een schoner gebied weer verdwijnen. Luchtvervuiling kan leiden tot meer complicaties bij ouderen en verzwakte mensen.

Gevolgen luchtvervuiling op lange termijn

Op lange termijn kunnen reeds bestaande klachten of ziektes verergeren. Deze effecten zijn merkbaar na meerdere dagen of langere periodes blootgesteld te zijn aan de vervuilde lucht. In enkele gevallen kan luchtvervuiling zelfs tot een verkorte levensduur leiden. Dit geldt bijvoorbeeld voor gevallen waarbij een ziekte al een wat zwaardere vorm heeft aangenomen, welke dan wordt verergerd door de slechte luchtkwaliteit.

Verzuring en luchtverontreiniging

Zwavel en stikstofdioxide vermengen zich met watermoleculen en zuren in de lucht, zodra het regent (zure regen) komen deze verzurende stoffen in de aarde terecht. Dit is een dreiging voor zowel planten als dieren. Hiernaast tast het ook onze gebouwen, standbeelden en monumenten aan. Door de zuurgraad aanwezig in deze regen vreet het als het ware heel langzaam in steen, cement en ander soort bouwmaterialen. Dit vraagt om meer renovaties, onderhoud en bescherming van onze eigendommen en die van de overheid.

Luchtverontreiniging en verzuring door natuurlijke activiteiten

Niet alle luchtvervuiling en verzuring wordt veroorzaakt door menselijke activiteiten. Ook natuurlijke verschijnselen kunnen luchtvervuiling veroorzaken, zoals vulkaanuitbarstingen en bosbranden. Al deze factoren hebben invloed op ons leefmilieu.

Bij natuurlijke oorzaken verbranden er bepaalde stoffen die met normale omstandigheden niet in de lucht terecht komen. Bij een grote hoeveelheid heeft dit direct effect op het omliggende gebied. Zo wordt bijvoorbeeld bij een vulkaanuitbarsting de omgeving bedekt met een laag as en verzuurd het de regen bij neerslag. Dit kan objecten en natuur in de omgeving aantasten.

Eutrofiëring als gevolg van luchtvervuiling en verzuring

De term eutrofiëring staat voor het proces waarbij de ecologische ontwikkelingen worden veranderd of verstoord als gevolg van luchtvervuiling. Zo kan het bijvoorbeeld de overhand van een bepaald soort plant veroorzaken, of de leefbaarheid van bossen negatief beïnvloeden. Dit komt voornamelijk door stoffen zoals stikstof en fosfor in overdaad. Het kan biodiversiteit verminderen en de groei van onze gewassen verstoren. Hetzelfde geldt voor de kwaliteit en zuiverheid van het water.

Luchtvervuiling in België

Dat de ozonlaag wordt aangetast door menselijk handelen is zowel een lokaal als internationaal probleem. Luchtvervuiling stopt niet aan de grens en heeft een effect op klimaatverandering wereldwijd. Het ene land heeft er echter meer last van dan het andere. In de onderstaande kaart is de luchtvervuiling per land weergegeven.

De VMM (Vlaamse Milieumaatschappij) houdt de kwaliteit van de lucht constant in de gaten en vergelijkt dit met resultaten van de afgelopen jaren. België ligt in verhouding vrij hoog qua luchtverontreiniging. Maar hoe komt dat?

Luchtverontreiniging en fijnstof in België

In België is de concentratie van fijnstof aan de hoge kant. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt een maximaal jaargemiddelde van tien microgram per kubieke meter en tot op drie piekdagen. België komt echter boven deze norm uit. De verbranding van brandstoffen, zoals benzine, gas, steenkool en de relatief hoge mate van industrie veroorzaken deze concentratie in België.

CO2-compensatie en luchtvervuiling Ga luchtvervuiling tegen met CO2-compensatie en leef klimaatneutraal! Bel 📞 02 588 92 38 voor meer informatie.

Oorzaken luchtvervuiling in België

Vooral Antwerpen scoort hoog in deze metingen, maar ook de rest van Vlaanderen sluit hier nauw op aan. Dit heeft onder andere te maken met de hoeveelheid verkeer in onze steden, maar ook de kolen- en olie centrales dragen hieraan bij. Volgens de VMM scoort België over het algemeen laag op luchtkwaliteit.

Luchtvervuiling vormt een verhoogd risico op ziektes zoals hart- en vaatziekten, dementie en wordt beschouwd als kankerverwekkende factor. Maar ook heeft het gevolgen voor onze gewassen, bossen en de ecologische processen. Het is daarom van belang dat we allemaal stilstaan bij ons verbruik van brandstoffen en het verbeteren van ons leefmilieu.

Hoe kan je luchtvervuiling tegen gaan?

Maar wat kunnen wij als individu doen om luchtverontreiniging tegen te gaan? Met kleine aanpassingen kun jij al bijdragen aan een duurzamere wereld, bijvoorbeeld door ervoor kiezen om meer de fiets te nemen of het openbaar vervoer.

Daarnaast zijn auto’s in België verantwoordelijk voor een groot deel van de luchtvervuiling. Een elektrische auto kan dus ook luchtvervuiling tegen gaan.

Probeer sport of lopen langs drukke wegen te vermijden. Ook hout stoken met de openhaard zorgt voor verontreinigde lucht. Hiernaast kunnen we onze CO2-uitstoot verkleinen of compenseren.

Luchtvervuiling tegen gaan met een groene leverancier

Een gemakkelijke manier om luchtvervuiling en klimaatverandering tegen te gaan is door te kiezen voor een groene energieleverancier. Deze leveranciers maken gebruik van zonne-energie, windenergie of waterenergie en stoten daardoor geen tot amper CO2 uit. Hierdoor wordt er minder elektriciteit opgewekt door vervuilende energiecentrales, zoals kolencentrales of gascentrales, en neemt de luchtvervuiling af en kan jij je ecologische voetafdruk verkleinen.

Écht groene energie thuis? Bekijk dan de groenste energieleveranciers van België! Of lees meer over groene energie.

Luchtvervuiling tegen gaan met groene energie thuis

Daarnaast is het door nieuwe technologische ontwikkelingen ook mogelijk om thuis groene stroom op te wekken. Ook voor zelf opgewekte stroom geldt dat hierdoor minder stroom opgewekt hoeft te worden door vervuilende energiecentrales.

Verder kan je met zonnepanelen in combinatie met een thuisbatterij zelfs (bijna) zelfvoorzienend worden. Het installeren van deze groene energiebronnen is steeds aantrekkelijker, onder andere door zonnepanelen premies. Je draagt daarnaast ook nog eens bij aan de energietransitie.