Liberalisering van de energiemarkt in België uitgelegd
Het openstellen van de Europese energiemarkt heeft in België geleid tot grote veranderingen. Voorheen was de energiemarkt namelijk volledig in handen van ENGIE Electrabel. In dit artikel lees je alles over de liberalisering van de Belgische energiemarkt.
Liberalisering energiemarkt België
De liberalisering is een initiatief geweest van de Europese Unie met de bedoeling om de concurrentie op de Europese energiemarkt te vergroten en de consument meer vrijheid te bieden. Vóór de liberalisering waren de productie, invoer, transport, distributie en verkoop van elektriciteit en gas onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Om in de nieuwe open markt identieke concurrentievoorwaarden aan te bieden aan de energieleveranciers werd de invoer, de productie en de verkoop van energie losgekoppeld van het transport en de distributie. Zo ontstond de mogelijkheid om te concurreren op de markt. In België leidde dit tot het ontstaan van nieuwe bedrijven en tot het aantrekken van buitenlandse ondernemingen.
Concurrentie op de Belgische energiemarkt Met de liberalisering van de energiemarkt in België ontwikkelden zich twee concurrerende partijen: enerzijds de producenten en invoerders van energie en anderzijds de leveranciers van energie.
Fases liberalisering energiemarkt
De liberalisering van de Belgische energiemarkt gebeurde in verschillende fasen, Vlaanderen liep hierin voorop. Hier werd de markt al in 2003 voor zowel professionelen als particulieren volledig geliberaliseerd. Het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zetten hun markt open voor meerdere spelers op 1 januari 2007. Dit houdt in dat iedereen die beschikt over een leveringsvergunning (uitgereikt door de energieregulatoren) voortaan gas en elektriciteit mag leveren aan bedrijven en particulieren.
Om de concurrentie op de energiemarkt te bevorderen, werd in 2005 een nieuwe elektriciteitsbeurs opgericht: de Belpex. Op deze beurs kan elektriciteit vrij worden verhandeld tegen marktprijzen. In Nederland werd net voor de vrijmaking de Dutch TTF gasmarkt opgericht.
Meer informatie ontvangen?
Contacteer de energie-experts van CallMePower voor meer informatie of advies. (Wachttijd bedraagt momenteel: 1 minuut)
Meer informatie ontvangen?
Een energie-expert van CallMePower belt je gratis terug of vergelijk prijzen met onze gratis energievergelijker.
Reden vrijmaking energiemarkt en gevolgen consument
De liberalisering van de energiemarkt heeft in de eerste plaats als doel de concurrentie en daarmee de keuzemogelijkheid te vergroten. Voorheen was ENGIE Electrabel de enige aanbieder op de markt en had daarmee een monopoliepositie. Over het algemeen is dit negatief voor consumenten, aangezien bedrijven niet met elkaar kunnen concurreren en dus hun producten / diensten voor elke prijs kunnen aanbieden. De consument kan immers niet overstappen naar een andere leverancier.
Gevolgen liberalisering energiemarkt
Bij de openstelling van de energiemarkt moest ENGIE Electrabel gaan concurreren met andere energiebedrijven. Elke aanbieder moet hierbij laten zien wat het voordeel is om een contract bij hen af te sluiten. Een belangrijke factor hierin is de energieprijs. Als een aanbieder vele malen duurder is dan de andere aanbieder, zullen al snel veel consumenten overstappen naar een andere energieleverancier.
Vanwege de concurrentie zijn zowel de producenten als de leveranciers genoodzaakt om kwaliteitsproducten en diensten aan te bieden. Ook bestaat er concurrentie in de aanbiedingen en energieprijzen. Op deze manier wordt de markt ertoe gezet steeds te verbeteren en te vernieuwen. Meegaan met de energietrends en voldoen aan de vraag is nu dé manier geworden om een klantenbestand uit te bouwen en te behouden.
Prijzen op de energiemarkt na de vrijmaking
Een belangrijke factor die zorgde voor de liberalisering van de energiemarkt in België was om de prijs van energie over te laten aan de markt. Dit houdt in dat de prijs afhankelijk is van het aanbod en de vraag naar energie. Volgens de klassieke theorie van economie zal de consument hierbij altijd beter af zijn.
Leveranciers zijn helemaal vrij om zelf te bepalen hoeveel ze aanrekenen per kWh voor de energiekost. Zijn de prijzen niet competitief, stappen klanten over naar een andere aanbieder met voordelige prijzen.
Vergelijk alle energieleveranciers en bespaar! Gebruik de gratis CallMePower energievergelijker om alle beschikbare contracten in België te vergelijken en stap over!
Evolutie van de prijzen sinds de vrijmaking van de markt
De prijzen zijn sinds de vrijmaking van de energiemarkt relatief stabiel gebleven. In 2021 namen de prijzen echter explosief toe en werden er recordhoogten bereikt. De vraag is: was dit ook gebeurd als de markt niet was vrijgemaakt?
De stijging van de energieprijzen tijdens de energiecrisis van 2021-22 werd niet veroorzaakt door de energieleveranciers, maar door externe factoren. Of de energiemarkt beter gewapend was geweest tegen de hoge prijzen blijft echter een discussiepunt.
Energieleveranciers vergelijken?
Bel CallMePower voor een gratis telefonische vergelijking of vergelijk online. (Wachttijd bedraagt momenteel: 1 minuut)
Energieleveranciers vergelijken?
Vergelijk prijzen met onze gratis energievergelijker of dien een terugbelverzoek in.
Nieuwe spelers op de energiemarkt
Na de liberalisering zijn er meer verschillende spelers tot de markt toegetreden. We onderscheiden vijf belangrijke spelers op de Belgische energiemarkt:
- Producenten en invoerders energie;
- Transportnetbeheerders;
- Distributienetbeheerders;
- Leveranciers van energie;
- Regulatoren.
Producenten en invoerders energie
Sinds de vrijmaking van de energiemarkt wordt de concurrentie toegelaten tussen de producenten en invoerders van energie. ENGIE Electrabel en Luminus zijn de langst bestaande producenten van elektriciteit in België. Sinds de vrijmaking zijn er een aantal nieuwe spelers op de markt gekomen.
Vervolgens zijn ook zelfopwekkers; bedrijven of particulieren die zelf hun elektriciteit produceren. Dit kan bijvoorbeeld door middel van zonnepanelen of windturbines. Steeds meer bedrijven en huishoudens kiezen voor het opwekken van groene stroom.
Naast de productie in eigen land, zijn we voor onze elektriciteit ook deels aangewezen op import vanuit onder meer Frankrijk, Duitsland en Zwitserland. En aangezien België geen natuurlijke gasreserves heeft, wordt al het aardgas ingevoerd, grotendeels vanuit Noorwegen, Nederland, Qatar en Rusland.
Transportnetbeheerders
De transportnetbeheerders (TNB), ook wel transmissienetbeheerders genoemd, zijn verantwoordelijk voor de transport van elektriciteit over het hoogspanningsnet. Hiernaast coördineren zij de organisatie, de uitbreiding en het onderhoud van het hoogspanningsnet of hogedruk gasnet. In België is Elia de TNB voor elektriciteit en Fluxys is de TNB voor gas.
Distributienetbeheerders
De distributienetbeheerders (DNB) zijn verantwoordelijk voor transport van elektriciteit over de laag- of middenspanningskabels tot bij de eindverbruiker (particulieren / gezinnen en bedrijven). Ook voor aardgas verzorgen zij het transport onder lage of middendruk. Hiernaast vallen de uitbouw en het onderhoud van een distributienet ook onder hun taken.
Leveranciers van energie
Een aantal energieleveranciers produceert niet zelf, maar koopt energie aan bij de producenten en invoerders van elektriciteit en aardgas. Op hun beurt verkopen zij deze vervolgens door aan de eindverbruiker, zoals huishoudens en bedrijven.
Enkel officieel erkende leveranciers in het bezit van een leveringsvergunning mogen energie leveren of verkopen. Energieleveranciers die geen leveringsvergunning in hun bezit hebben, mogen dus geen energie aanbieden.
Regulatoren
Tenslotte zijn er de officiële reguleringsinstanties die toekijken of elk van de partijen zich aan de normen en regels houdt. De Commissie voor de Regulering van Elektriciteit en Gas (CREG) doet dat op het federale vlak. Bovendien heeft elk Gewest zijn regulator:
- De Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) in het Vlaamse Gewest
- De Brusselse Regulator voor Energie (BRUGEL) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
- En de Commission wallonne pour l'Energie (CWaPE) in het Waalse Gewest
Meer informatie ontvangen?
Contacteer de energie-experts van CallMePower voor meer informatie of advies. (Wachttijd bedraagt momenteel: 1 minuut)
Meer informatie ontvangen?
Een energie-expert van CallMePower belt je gratis terug of vergelijk prijzen met onze gratis energievergelijker.
