Kernuitstap België: waarom en wat zijn de gevolgen?
In 2025 zullen alle Belgische kerncentrales worden gesloten. De kernuitstap heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen in het nieuws en de gevolgen voor België kunnen groot zijn. CallMePower legt alles uit over de kernuitstap in België.
Wat is de kernuitstap in België?
De kernuitstap of afschaffing van kernenergie is de beslissing van de Belgische overheid geweest om geen elektriciteit meer op te wekken met kerncentrales. Reactoren voor medische en/of wetenschappelijke toepassingen blijven bij deze kernuitstap buiten beschouwing.
De kernuitstap werd in België op 31 januari 2003 vastgelegd nadat er een wet was aangenomen om het gebruik van kernenergie voor de productie van elektriciteit af te bouwen. Volgens deze wet mochten er geen nieuwe kerncentrales meer worden gebouwd en zouden de bestaande centrales binnen 40 jaar moeten sluiten na hun ingebruikname. Hiermee werd de Belgische kernuitstap in gang gezet.
Het regeerakkoord van de regering-De Croo bevestigde in september 2020 de kernuitstap tegen 2025.
Waarom sluit België kerncentrales?
De Belgische kerncentrales worden gesloten omdat deze volgens onderzoeken niet meer voldoen aan de juiste veiligheidseisen en de kosten voor het onderhoud hoog oplopen. De uitbater van de kerncentrales, ENGIE Electrabel, heeft al meerdere keren aangegeven de centrales te willen sluiten door de alsmaar toenemende kosten. De huidige centrales worden gesloten en worden niet vervangen door andere kerncentrales.
Er wordt gekeken naar de mogelijke bouw van kleinschalige centrales en een eventuele samenwerking met Nederland. Deze plannen staan echter nog in de kinderschoenen en zullen nog vele jaren op zich laten wachten, als ze daadwerkelijk in gang worden gezet. Hierdoor zal elektriciteit opgewekt met kernenergie vanaf 2025 niet meer uit België komen.
Wanneer worden de Belgische kerncentrales gesloten?
De kernuitstap in België zal per 1 september 2025 zijn voltooid na de sluiting van de laatste kerncentrale. In de tabel hieronder zijn de sluitingsdatums voor alle Belgische kerncentrales weergegeven.
| Kerncentrale | Inbedrijfstelling | Wettelijke sluiting |
|---|---|---|
| Doel 1 | 15 februari 1975 | 15 februari 2025 |
| Tihange 1 | 1 oktober 1975 | 1 oktober 2025 |
| Doel 2 | 1 december 1975 | 1 december 2025 |
| Doel 3 | 1 oktober 1982 | 1 oktober 2022 |
| Tihange 2 | 1 juni 1983 | 1 februari 2023 |
| Doel 4 | 1 juli 1985 | 1 juli 2025 |
| Tihange 3 | 1 september 1985 | 1 september 2025 |
Bron: Federaal Agentschap voor Nucleaire controle
Wat zijn de mogelijke gevolgen van een kernuitstap in 2025?
Kernenergie heeft sinds de opening van de eerste kerncentrale in 1975 een zeer grote rol gespeeld. De Belgische energiemix bestond voor de kernuitstap voor meer dan 50 % uit kernenergie. Nu dit vermogen (deels) is weggevallen, moet het worden opgevangen door andere energiebronnen.
Een deel wordt opgevangen door hernieuwbare energiebronnen, waaronder zon- en windenergie. Nieuwe windparken worden gebouwd op zee en steeds meer huishoudens plaatsen zonnepanelen. Deze energiebronnen kunnen echter niet constant elektriciteit leveren, iets dat kerncentrales wel kunnen.
Om te garanderen dat er geen stroomtekort in België ontstaat, wordt er geïnvesteerd in nieuwe gascentrales. Deze centrales hebben als voordeel dat ze snel kunnen worden opgestart bij een dreigend tekort en weer kunnen worden afgesloten als de vraag daalt of het aanbod hernieuwbare energie toeneemt.
Is de kernuitstap nadelig?
België is volgens cijfers van de transportbeheerder Elia altijd een belangrijke exporteur van elektriciteit geweest. Door de constante productie van elektriciteit met kerncentrales, produceerde België vaak meer dan de vraag naar elektriciteit. Dit overschot kon worden verkocht aan naburige landen.
Door de kernuitstap zal België mogelijk juist vaker elektriciteit uit naburige landen moeten importeren. Dit is ook in lijn met de Europese energietransitie, waarbij de uitwisseling van groene stroom erg belangrijk is. Waait de wind in Nederland harder, kan het overschot van windenergie naar België worden geëxporteerd en vice versa. Dit principe is vergelijkbaar met energiedelen in Vlaanderen, maar dan tussen landen.
Het grootste nadeel van de kernuitstap is dat de elektriciteit die wordt opgewekt met kernenergie geen luchtvervuiling veroorzaakt of CO2 uitstoot. Hierdoor was meer dan de helft van de Belgische elektriciteit opgewekt met CO2-vrije stroom, wat voor een gedeelte vervangen wordt door gascentrales. Nieuwe investeringen in hernieuwbare energiebronnen door Belgische energieproducenten moeten de benodigde elektriciteit opgewekt met aardgas of andere fossiele brandstoffen terugdringen.
Energieleveranciers vergelijken?
Bel CallMePower voor een gratis telefonische vergelijking of vergelijk online. (Wachttijd bedraagt momenteel: 1 minuut)
Energieleveranciers vergelijken?
Vergelijk prijzen met onze gratis energievergelijker of dien een terugbelverzoek in.
Gebruik en sluiting kerncentrales buitenland
De meningen over kerncentrales in het buitenland zijn erg verdeeld. Sommige landen kiezen er juist voor om extra kerncentrales te bouwen en bestaande centrales te renoveren, terwijl andere landen er juist voor kiezen om, net zoals België, alle kerncentrales te sluiten.
In de onderstaande grafiek is het aantal kerncentrales die momenteel actief zijn, worden gebouwd en buiten gebruik zijn gesteld per land weergegeven.
Bron: IAEE
De kernuitstap is vooral in Duitsland belangrijk geweest, waar op het moment 33 kerncentrales buiten gebruik zijn gesteld. In april 2023 werd de laatste centrale gesloten en was de kernuitstap in Duitsland volledig voltooid.